Natuur leeft: buiten, in ons hart én in de fotografie. Al sinds 1873 trekken Nederlandse natuurliefhebbers met hun camera eropuit om de natuur vast te leggen. Dankzij deze pioniers van de natuurfotografie zijn plant- en diersoorten en unieke landschappen voor ons oog bewaard gebleven, waarvan een aantal inmiddels zeldzaam is of niet meer voorkomt in Nederland.

Niet eerder is er over de vroegste Nederlandse natuurfotografie een tentoonstelling gemaakt die zo’n compleet beeld geeft van de schoonheid van onze natuur, de inventieve werkwijze van de fotografen en de rol die hun fotografie speelde bij de steeds luider wordende roep om natuurbescherming.

De tentoonstelling Jacht met de camera| Pioniers van de Nederlandse natuurfotografie laat het publiek de natuur beleven door de ogen van de pioniers. Uit de ruim 90.000 historische natuurfoto’s die het museum in zijn collectie heeft, is een bijzondere selectie gemaakt die het verhaal van de opkomst van de natuurfotografie vertelt. Bijzondere vondsten uit de collectie worden voor het eerst aan het publiek getoond.

De allervroegste natuurfotografie
De tentoonstelling laat ons in vogelvlucht kennismaken met de Nederlandse natuur rond negentienhonderd. De historische beelden gunnen ons een blik op verdwenen landschappen waarin wegen nog schaars zijn en vrijwel uitsluitend bevolkt worden door wandelaars, fietsers of paard met wagen. Opvallend vaak richten de pioniers hun lens op de vogel. In de tentoonstelling zijn meer dan veertig vogelsoorten te zien, waaronder bedreigde soorten als de Griel, de Grote stern, de Grote karekiet, de Woudaap en dePurperreiger. In ‘De Tuin van Tepe’ omringen we ons door tientallen haarscherpe en prachtig geënsceneerde opnames van bloemen en planten.

Dat het fotograferen van wilde dieren verre van eenvoudig was, blijkt uit talloze publicaties en dagboeken van de pioniers. Onder primitieve omstandigheden en met uiterst onpraktische en loodzware apparatuur trokken zij de wildernis in. Dagen aaneengesloten lagen zij verscholen in struiken, tentjes of gecamoufleerde schuilhutten te wachten  met hun camera op een bijzondere vogel of een wild dier. Pas bij thuiskomst bleek of de foto’s waren gelukt. Hoe vaak kwam het niet voor dat de foto onder- of overbelicht was, dat de vogel net was gevlogen of dat  het dier op het moment suprême zijn staart naar de fotograaf  keerde?

Oproep tot natuurbescherming
De pioniers hadden een duidelijk doel voor ogen met hun baanbrekende fotografie. Ze wilden het publiek bewust maken van de schoonheid van de natuur en de noodzaak van het behoud ervan. Door het publiek met aantrekkelijke beelden uit de natuur te onderwijzen, hoopten de natuurfotografen  het belang van natuurbescherming bij te brengen. De oprichting van de Vereniging Natuurmonumenten in 1905 was hun eerste wapenfeit.

In de voetsporen van de pioniers
Vandaag de dag is natuur een onverminderd populair thema binnen de fotografie. Daarom heeft het Nederlands Fotomuseum ervoor gekozen om ook hedendaagse fotografie een plek te geven in de tentoonstelling. Hierbij gaat het niet om natuurfotografie in de letterlijke zin van het woord, maar om werk van kunstenaars en fotografen die reflecteren op onze omgang met de natuur. Er is recent werk te zien van Kim Boske (1978), Charlotte Dumas (1977), Anne Geene (1983) Erik Kessels (1966) en Luuk Wilmering (1957).

Speciale kinderroute
Voor kinderen is er een speciale route door de tentoonstelling ontwikkeld, die ze op speelse wijze leert hoe het fotograferen in de natuur meer dan honderd jaar geleden eraan toeging. Met een verrekijker om hun nek struinen ze door de tentoonstelling op zoek naar wilde dieren en bijzondere planten.