Het Nederlands Fotomuseum presenteert van 20 december 2022 t/m 5 februari 2023 op de ramen van het museum het project Vivarium van Dirk Hardy: een reeks hyperrealistische diorama’s waarin Hardy verschillende aspecten van de menselijke conditie uitlicht. Vivarium is onderdeel van de tentoonstellingsserie Nacht in/Dag uit, waarbij het werk als de avond valt verschijnt en bij zonsopkomst weer verdwijnt.

"Verhalen helpen ons andere perspectieven te begrijpen. Door de kijker te verwelkomen in een veelheid aan werelden wil ik ons vermogen om te verbinden en samen te leven vergroten."

- Dirk Hardy

Vivarium

Oorspronkelijk is Vivarium de overkoepelende term voor ieder kunstmatig nagebouwd ecosysteem, zoals een terrarium of aquarium. Dirk Hardy past dit begrip toe op de mens door telkens één of meerdere personages in een zorgvuldig ontworpen omgeving te plaatsen. Hardy werkt sinds 2018 aan Vivarium. Op dit moment bestaat het project uit tien hyperrealistische episodes met bijbehorende Vivarium zelfportretten. Elke Episode heeft zijn eigen thematiek. Hiervoor versmelt Hardy zijn verbeelding, persoonlijke observaties én echte gebeurtenissen tot één maatschappijkritisch verhaal, en ontwerpt, bouwt en fotografeert hij telkens een nieuwe wereld in zijn studio. Met zijn geënsceneerde fotografie werkt Dirk Hardy in dezelfde traditie als o.a. Teun Hocks, Paul de Nooijer en Erwin Olaf, alle drie vertegenwoordigd zijn in de Eregalerij van de Nederlandse fotografie van het Nederlands Fotomuseum.

Elke episode is een portaal; het opent de deur naar een nieuwe wereld waar het leven zich afspeelt. De onderwerpen lopen uiteen van ethnisch profileren tot de Disneyficatie van een koloniaal verleden en van het losbreken uit vastomlijnde genderidentiteiten tot onderbetaalde maaltijdbezorgers. Samen onderzoeken de episodes van Vivarium de samenhang en complexiteit van onze tijdgeest.

Dirk Hardy

Dirk Hardy (1989, Boxtel) woont en werkt in Den Haag. Hardy studeerde eerst Architectuur aan de Technische Universiteit Eindhoven voordat hij zich aan de Willem de Kooning Academie wendde tot de Fotografie. Op Photo Basel 2019 (Zwitserland) had Hardy zijn eerste internationale tentoonstelling met Void. Hardy lanceerde Vivarium in 2021 als genomineerde voor de Aesthetica Art Prize in de York Art Gallery (Verenigd Koninkrijk). Datzelfde jaar werd hij geselecteerd voor Futures Photography, een Europees platform voor getalenteerde jonge fotografen. Sindsdien is Vivarium op verschillende locaties tentoongesteld in Nederland, Duitsland, het Verenigd Koninkrijk en Luxemburg. Hardy's werk is opgenomen in diverse collecties, waaronder de collectie van Laurent Germain, Jochen Rädeker, Henri Swagemakers en museum LAM, Lisse.

Tentoonstelling

Episode 1, Pilot

Over de hele wereld zijn er mensen die dag in dag uit, in kleine afgesloten ruimtes werken. Ze zijn geïsoleerd van hun omgeving, ontkoppeld, en tegelijkertijd zitten ze in de schijnwerpers, waardoor elke voorbijganger ze op kan merken.

Vivarium, Episode 1 Pilot was Hardy’s eerste karakterstudie binnen Vivarium waar het verhaal zich ontvouwt vanuit een hoofdpersoon en de objecten waarmee deze zich dagelijks omringd. Terwijl de hoofdpersoon onze wereld binnen staart, geeft Hardy ons een kijkje in zijn binnenwereld.

Episode 2, The Race (2018)

Vanuit zijn stand heeft hij het allemaal zien gebeuren. Mensen die hopeloos hun laatste centen inzetten, slechts enkelen die een fortuin winnen. Terwijl mensen hun weddenschap plaatsen, vraagt hij zich af waar we voor racen. Hoever gaan we om als eerste bij de finish te komen? Als de race eenmaal begonnen is, kunnen we onze inzet niet meer aanpassen. Of soms is de race al voorbij, voordat je wist dat hij begon.

Episode 3, Achilles (2019)

Vanuit hun met goudversierde Kassa's verkopen twee medewerkers kaartjes voor een VOC-attractie met de naam Achilles. Hoewel ze in hetzelfde schuitje zitten, zijn ze visueel van elkaar gescheiden. In dit tweeluik benadrukt het spel met paren de ongelijkheid: de man en het meisje, de kat en de vis, de onderdrukker en de onderdrukte, het verleden en het heden.

De kaart toont een reis door de tijd; de Achilles vertrekt vanuit de Oriënt om later een hedendaags pretpark binnen te varen. Zoals de titel van de allegorie suggereert, wijst Episode 3 op de achilleshiel van de Nederlandse geschiedenis. Het is een aanklacht tegen de Disneyficatie van het Nederlandse koloniale verleden: de transformatie van een verontrustende geschiedenis - gekenmerkt door slavernij, onderdrukking en uitbuiting - tot een schoongepoetst en plezierig verhaal. Wederom, om een nationaal gevoel van trots te voeden?

Episode 4, Cinema Il Sogno: La Luna (2020)

Fel Italiaans zonlicht verlicht de kassa van bioscoop Il Sogno, oftewel De Droom. Tussen de lege pistachenootjes, rekwisieten en 20 jaar oude prijzen zit Andrea, de eigenaar. Er zijn slechts twee films om uit te kiezen: een blauw kaartje of een roze. En daar tussenin, bijna onzichtbaar, restjes rode nagellak.

Hoe geven we toe aan onze diepste verlangens als die in strijd zijn met de maatschappelijke norm? We zoeken een schuilplaats, of een manier om te ontsnappen.

Soms vinden we onze toevlucht in films waarin we ons identificeren met de hoofdpersonen, en via hen de rol spelen waarnaar we verlangen. Op dezelfde manier biedt het kijkgaatje in de deur een doorgang naar de alternatieve werkelijkheid van Episode 5, Cinema Il Sogno: La Stella. Samen vormen deze Episodes één wereld in tegengestelde verschijningsvormen: van dag naar nacht, en van werkelijkheid naar een binnenwereld vol verlangen.

Episode 5, Cinema Il Sogno: La Stella (2020)

Cinema Il Sogno - Italiaans voor De Droom - opent zijn deuren naar een wereld vol verlangen die maar al te vaak verborgen blijft achter de gordijnen. Naarmate het daglicht vervaagt, gaan de binnenlichten aan. Een jonge vrouw verlost Andrea als de nachtdienst begint. Ze hult het dieprode interieur in rook. Met haar strakke eyeliner en rode nagellak is ze de belichaming van de Italiaanse filmsterren van de jaren zestig die alleen op het witte doek bestaan. Maar als we de reflectie in de deurknop achter haar mogen geloven, blijken we in werkelijkheid Andrea's innerlijke wereld te zijn binnengetreden.

Hoe geven we toe aan onze diepste verlangens als die in strijd zijn met de maatschappelijke norm? Episode 5 is een hommage aan mensen die trouw zijn aan hun identiteit - of de gordijnen nu open of dicht zijn. Het is het vervolg op Episode 4. Samen vormen deze Episodes één wereld in tegengestelde verschijningsvormen: van dag naar nacht, en van werkelijkheid naar een binnenwereld vol verlangen.

Episode 6, On Guard (2020)

Op 11 november 2018 had de 26-jarige Afro-Amerikaanse beveiliger Jemel Roberson dienst in een bar in Robbins, Illinois, VS, toen vier mensen werden neergeschoten. Nadat Roberson de schutter had overmeesterd en tegen de grond had gedrukt, werd hij zelf doodgeschoten door een witte politieagent die ter plaatse arriveerde en Roberson ten onrechte voor de schutter aanzag.

Vivarium, Episode 6, On Guard toont een alternatieve geschiedenis waarin de hoofdpersoon overleeft. Deze jonge man - overdag een Canadese filosofiestudent, 's nachts On Guard - stelt de dagelijkse realiteit van ons maatschappelijk verdrag (The Social Contract) ter discussie; hoe kunnen we verandering in gang zetten?

Episode 6 speelt zich af tussen fictie en realiteit: Bij het scannen van de QR-code op de badge van de bewaker worden we geconfronteerd met het zoekresultaat op internet over de dood van Jemel Roberson.

Episode 7, Intermission (2020)

Toen in 2020 de wereld op slot ging, kwam het menselijk leven tot stilstand. In dit zelfportret is Hardy toegewezen op zijn ruimtecapsule - vergezeld van een slak. Zwevend door een vacuüm waar tijd en ruimte zijn vervormd, samengeperst en uitgerekt. Hunkerend naar een stip aan de horizon terwijl de dagen aan de andere kant van het raam voorbijgaan. Bestemming onbekend. Intermission herdenkt het trauma dat we collectief delen, maar alleen moesten doorstaan.

Episode 8, The Wheel (2021)

Episode 8, The Wheel, speelt zich af in Liverpool met in de hoofdrol een 65-jarig kettingrokend echtpaar. Een ritje in hun draaimolen is als een reis in de draaimolen van het leven - een ontmoeting met het verstrijken van de tijd. Hoewel tijd ons leven bepaalt, kunnen we het niet zien, horen of aanraken. Laat staan tegenhouden, of aan ontsnappen. Elk jaar, als we de kaarsjes op onze verjaardagstaart uitblazen, worden we herinnerd aan onze eigen sterfelijkheid. De tijd zal leren hoeveel banen we rond de zon mogen dansen. Ondertussen draait de draaimolen door, en houden we de stoel warm voor de volgende in de rij.

Episode 9, Free Delivery (2022)

Koop een tas, huur een fiets en download de app. Welkom bij Speat. Je kan nu snel geld verdienen met het bezorgen van verse maaltijden waar mensen naar hunkeren - allemaal terwijl je rondrijdt in je favoriete stad. Pak je fiets en klok in wanneer je wilt - voor een uur, een weekend, of de hele week. Je bent nu je eigen baas. Tussen het ophalen en afleveren van bestellingen, ben jij één met de weg. Dus, zet je favoriete playlist aan, geniet van de buitenlucht, en bezorg met Speat!

Terwijl sommige zelfstandige maaltijdbezorgers genieten van de vrijheid die deze baan biedt, zitten veel anderen vast in een systeem waar een vangnet ontbreekt. Tussen de leveringen door wachten ze. Onbetaald. Wachten tot een nieuwe bestelling binnenkomt, of op een maaltijd die wordt bereid. Als mieren racen ze om hun 'gratis bezorging' op tijd te bezorgen. Maar tegen welke prijs?

Episode 10, The Legend of the Bubble Queen (2022)

Ze werd online grootgebracht, gevoed door sociale netwerken, en toen de tijd rijp was ontpopte ze zich met een explosie van kleuren en smaken in de offline wereld. Na talloze golven van gevechten tegen onderdrukkende krachten, ontketende de Bubble Queen zichzelf en eiste haar lichamelijke autonomie en zelfbeschikkingsrecht op. Althans, zo spreekt de legende...