Het Nederlands Fotomuseum beheert meer dan 160 archieven van historische en eigentijdse fotografen en heeft daarmee een belangrijk deel van het visuele erfgoed van Nederland in handen. Ed van der Elsken en Cas Oorthuys zijn enkele voorbeelden van beeldbepalende fotografen uit de 19de en 20ste eeuw, waarvan het museum de complete archieven beheert. Ook werk van eigentijdse fotografen als Bertien van Manen, Vincent Mentzel, Hans van der Meer, Viviane Sassen en Mieke Van de Voort zijn in de collectie vertegenwoordigd.

In Uitgelicht zoomen we in op twee bijzondere fotografen, waarvan het Fotomuseum onlangs een overzichtstentoonstelling toonde.

Cas Oorthuys (1908-1975)

vlnr: Portret Cas Oorthuys, Amsterdam (1955) © Wies Meertens (toegeschreven aan), zelfportret; Oorthuys bekijkt boeken met zoon Frank © Cas Oorthuys

Cas Oorthuys: fotograaf, optimist, wereldreiziger en familieman met een oeuvre dat zich kan meten aan internationale namen als Werner Bischof en Robert Doisneau. Hij was één van de meest invloedrijke Nederlandse fotografen van de 20ste eeuw.

Oorthuys heeft altijd veel en vrijwel aan een stuk door gefotografeerd. Hij is eigenlijk nooit zonder toestel de deur uitgegaan. Meestal met twee tot drie camera’s om zijn nek, en soms meer. Oorthuys richtte zijn camera op de mens en zijn omgeving. Hij behoorde tot een generatie documentaire fotografen die met een positieve blik op de mens wilde bijdragen aan een betere wereld. De foto's van Cas Oorthuys zijn esthetisch, warm, optimistisch en in een tijdloze, grafisch sterke vorm.

Oude en nieuwe industrie aan de Zaan (1946-1949); Rivier de Rijn, Nederland, 1971© Cas Oorthuys / Nederlands Fotomuseum

Oorthuys legde de grote historische gebeurtenissen van de twintigste eeuw vast. Daaronder waren de economische crisis begin jaren dertig, de Tweede Wereldoorlog en de Duitse bezetting, de strijd van Nederlands-Indië om onafhankelijkheid, de wederopbouw en de Koude Oorlog. Hij kreeg de reputatie van 'wederopbouwfotograaf' en maakte tientallen boeken over het herrijzende Nederland. Enige internationale bekendheid verwierf hij met de foto- en reispockets die hij tijdens reizen door Europa voor Uitgeverij Contact maakte.

Heiwerk voor de bouw van meubelfabriek' De Vier' aan de Vredenhofweg, Amsterdam (1946) © Cas Oorthuys / Nederlands Fotomuseum

Zijn werk werd beïnvloed door stilistische invloeden van de Nieuwe Fotografie – diagonale composities en scherpe en heldere weergave van het onderwerp. Altijd in zwart-wit, 'want dat waren de kleuren van mijn generatie', zoals hij het zelf ooit kernachtig uitdrukte.

Bij zijn overlijden in 1975 liet Cas Oorthuys een archief na van circa een half miljoen beelden, dat nu wordt beheerd door het Nederlands Fotomuseum.

Vele handen: help mee aan het beschrijven van alle foto’s uit het archief van Cas Oorthuys
In 2018 zijn we gestart met het digitaliseren en beschrijven van alle 442 contact albums van Cas oorthuys. Hiermee willen we de albums, die een belangrijke museale waarde hebben voor het Nederlands fotografisch erfgoed, bewaren voor de toekomst en toegankelijk maken en houden. Het museum weet lang niet van alle half miljoen foto’s waar en wanneer ze gemaakt zijn of wat de exacte gebeurtenis is. Daarom nodigen we iedereen uit hier een bijdrage aan te leveren en ons te helpen, want vele handen maar licht werk. Lees meer