De collectie is ook maar een mens

21.06.2019

In de zeven maanden dat ik nu werk bij het Nederlands Fotomuseum wordt mij steeds duidelijker hoeveel verrassingen de rijke collectie in petto heeft. Deze op één na grootste museumcollectie van Nederland heeft zo veel te bieden. Voor mij was bijvoorbeeld een ontdekking dat we werk bezitten van de Curacaosche fotograaf Robert Soublette, die rond 1900 technisch en inhoudelijk bijzondere foto’s maakte op zijn eiland. En we beheren werken van Michel Szulc-Krzyzanowski, die in de jaren zeventig wereldwijd bekend werd met zijn fotosequenties (reeksen).

Ook ontdekte ik dat de beroemde, onheilspellende foto van de Chileense dictator Pinochet met zonnebril, is gemaakt door de Groningse fotograaf Chas Gerretsen en zich bevindt in onze depots. En dat diezelfde fotograaf werkte op de set van de legendarische filmklassieker Apocalypse Now. Hij werd in 1976 door Francis Coppola gevraagd als setfotograaf alles vast te leggen. In het archief zitten meer dan 2000 foto’s - waarvan maar enkele ooit zijn gepubliceerd - van onder anderen Marlon Brando, Martin Sheen en Dennis Hopper. Samen met de Rotterdamse bioscoop KINO vieren we nu het veertig jarig jubileum van Apocalypse Now met een kleine tentoonstelling van filmstills en een documentaire rond het werk van Gerretsen voor de film. In die documentaire licht hoofd collecties Martijn van den Broek toe dat het maar goed is dat de setfoto’s al die tijd in de koele, droge depots van het museum waren opgeslagen. Als het werk onbeschermd in Hollywood had gelegen was het ongetwijfeld zozeer door temperatuur en vocht aangetast dat we het nu niet meer zouden kunnen zien. Dit is precies waar het Nederlands Fotomuseum voor is: het beheren van ons fotografisch erfgoed en het actualiseren, zodat wij en de generaties na ons er nog van kunnen genieten.

Diezelfde rijke collectie hebben we nog lang niet op orde; we lopen achter bij het registreren en het digitaliseren. Van de ruim 5,5 miljoen beelden is nog maar 13 procent geregistreerd en 4 procent gedigitaliseerd. Daarom zijn we blij dat minister Van Engelshoven de urgentie inziet en bekend heeft gemaakt dat ze extra subsidie wil uittrekken voor het museum. Hiermee hopen we een deel van de achterstand te kunnen inhalen, zodat de collectie ook in de toekomst kan blijven schitteren.

Het is zoals onze conservator collecties, Loes van Harrevelt, dikwijls het gelijknamige boek citeert: ‘Denk erom, een collectie is ook maar een mens.’ Een mens met geheimen die ontdekt kunnen worden, met onvolkomenheden en vooral ook een mens met zo veel schitterende kanten.