Op deze plek blogt Birgit Donker, directeur van het Nederlands Fotomuseum, over wat haar opvalt op het gebied van kunst en cultuur in het algemeen en de museumwereld en fotografie in het bijzonder. Van het politieke debat over kunstbeleid tot de vraag ‘waar begint en eindigt fotografie?’ En alles daartussen.
23.05.2023
Foto's als onmisbaar geheugen
Wat was ik teleurgesteld! Het huis waar ik zo naar had uitgekeken leek totaal niet op de woning in mijn herinnering. Tuttige luifeltjes boven de ramen en grijze muren. Waar waren die kalkwitte muren en de houten veranda gebleven? Lees meer
13.03.2023
De gehackte Eregalerij
De poster viel me onmiddellijk op, toen ik langs het Rotterdamse Noordstation fietste. Op een van de zuilen prijkte een zwart-wit portret van een man met een hoodie, zijn gezicht getekend door wallen en rimpels. Met die capuchon op leek hij wel een monnik. Maar hé, stonden om het beeld heen niet de letters ‘Nederlands Fotomuseum’? Ik stapte van mijn fiets om het goed te bekijken, en inderdaad: iemand had op een poster van het Nederlands Fotomuseum een ander beeld geplakt. Onze poster was ‘gehackt’. Lees meer
01.03.2023
Meer dan een muze
Hoe combineer je je werk met je kinderen?’ Typisch zo’n opmerking die je als vrouw maar al te vaak hoort. Als het mij wordt gevraagd zeg ik steevast: ‘Vraag dat eerst maar aan een man.’ En het antwoord van beeldkunstenaar Sanja Marušić is te vinden in haar werk: haar zoontje Sacha is prominent aanwezig in haar foto’s, hij is een perfect model. Lees meer
19.01.2022
Twintig jaar beeldbepalend
‘Hoe kan dat nou, mam, dat jullie foto’s van vroeger hebben?” hoorde ik laatst mijn zeven-jarige neefje aan zijn moeder vragen. ‘Jullie hadden toch helemaal geen mobieltje?’ Voor de jongste generatie is het al niet meer voor te stellen: vroeger had je voor fotograferen een apart apparaat. Laat staan dat ze weten wat een ingewikkeld procédé er in de beginperiode achter zat. Lees meer
20.12.2022
Een krachtpatser van lijnen
De Erasmusbrug in Rotterdam is voor mij een dagelijks baken. Aan het einde van een vroege fietstocht is er altijd nog de brug te beklimmen. Iedere dag weer verbaas ik me over het uitzicht vanaf de brug, dat nooit hetzelfde is. Nu eens steken de rijzige gebouwen aan de overkant hun koppen in de wolken. Dan weer staan ze in het donker en schijnen hun ramen als feestverlichting of wordt mijn aandacht getrokken door druk botenverkeer onder de brug. En dan heb ik het nog niet eens over de brug zelf, een krachtpatser van lijnen die altijd weer een andere kleur hebben, afhankelijk van het licht. Lees meer
24.11.2022
Omarming van digitaal
In het Parijse museum Jeu de Paume bezocht ik de vrolijk makende tentoonstelling Renverser ses yeux. Centraal stond de invloed van fotografie en film op de Italiaanse kunststroming Arte Povera uit de jaren 60 en 70. Tegenwoordig kunnen we fotografie en film niet meer wegdenken uit de kunsten, maar in die tijd was het volop experimenteren. Lees meer
27.10.2022
Gi-ga-groen, maar hoe groen precies?
Een groepje kinderen stond al te dringen voor het museum, toen ik er vorige week woensdagochtend arriveerde. Terwijl ik mijn fiets vastmaakte, hoorde ik hun gejoel galmen over de Wilheminakade. Mijn dag begon alvast goed, want er zijn maar weinig dingen waarvan ik zo gelukkig word als enthousiaste kinderen in ons museum. Zij zijn de nieuwe generatie. Voor hen willen wij ervoor zorgen dat die rijke collectie van 5,6 miljoen beelden ook in de toekomst bewaard blijft. Lees meer
27.09.2022
Verrassende nieuwe gronden
Precies tien jaar geleden, na 21 jaar in de journalistiek, besloot ik de overstap te maken naar de wereld van kunst en cultuur. Het was in de periode dat Halbe Zijlstra rigoureuze bezuinigingen oplegde. Dat snijden in de budgetten vond ik zeer zorgelijk, maar vooral ook het feit dat er geen reacties kwamen. Ja, uit de kunstwereld zelf klonk een schreeuw om cultuur maar die vond nauwelijks weerklank in de rest van de samenleving. Uit een enquête bleek zelfs dat veel Nederlanders het eens waren met de bezuinigingen. Ik kon dat niet geloven. Lees meer
24.08.2022
Geeft niets, de fotografie komt wel weer
‘Hé, hij lacht’, hoorde ik mezelf hardop zeggen terwijl ik rondliep in de presentatie van The Black Archives op de kunstmanifestatie Documenta in Kassel. Ik stond voor een groot portret van Anton de Kom, antikoloniaal schrijver en verzetsstrijder, die de laatste tijd eindelijk de erkenning krijgt die hij verdient. De foto is onderdeel van een ode die The Black Archives brengt aan Anton de Kom. Lees meer
23.06.2022
Wat de verwaterde tijd in petto heeft
Je hoort het van meer mensen: de afgelopen jaren lijkt de tijd wel gekrompen. De ruim twee jaren corona zijn als het ware in elkaar gevloeid. ‘Wanneer was dat ook alweer?’ vraag ik me veel vaker dan voorheen af.
Zo is het alweer een jaar geleden dat wij in aanwezigheid van de Koning de Eregalerij van de Nederlandse fotografie openden: onze vaste opstelling met de ontwikkeling van de Nederlandse fotografie in 99 bijzondere beelden. Lees meer
16.02.2022
Artivist met camera
De foto’s van Jan Banning hebben haakjes waarmee ze zich in je geheugen nestelen. Neem zijn serie Bureaucratics, onvergetelijke beelden van ambtenaren achter hun bureau - van een lokaal met schoolbord in Liberia tot een met dossiers volgepropt kantoor in India. Of kijk naar wat ik zijn aangrijpendste serie vind, de Troostmeisjes, portretten van Indonesische vrouwen die tijdens de Tweede Wereldoorlog tot seks gedwongen werden door Japanse militairen. Hun doorgroefde gezichten kijken je aan met een mengeling van woede en onverzettelijkheid. Lees meer
21.01.2022
Alleen samen
‘Cultuur is samen maken, samen beleven. Dat hebben we zo moeten missen. Ik wil me inzetten voor herstel van de culturele en creatieve sector en samen met makers en instellingen werken aan een bloeiend cultureel leven.’ Aldus de kersverse staatssecretaris cultuur en media Gunay Uslu, die op 10 januari aantrad. Lees meer
10.12.2021
Niet zomaar een boek
Fotoboeken zijn een belangrijke manier om fotografie te verspreiden. Ze zijn draagbare tentoonstellingen. Daarom vinden wij het uitermate feestelijk dat een van onze fotoboeken begin deze maand werd uitverkoren tot één van de tien allermooiste fotoboeken van het jaar. We verschenen namelijk met De Eregalerij van de Nederlandse fotografie in de mooiste fotoboeken-top tien 2021 van de Volkskrant. Lees meer
10.11.2021
Mijn familie in de Eregalerij
In het Nederlands Fotomuseum vertellen wij visuele verhalen die ertoe doen. Soms krijgen die verhalen voor bezoekers extra betekenis omdat ze zichzelf in een foto terugvinden of een familielid. Ook al gebeurt het regelmatig, het is altijd weer een bijzonder moment en onlangs gebeurde het weer, toen Joan Nunnely een bezoek bracht aan het museum. Benieuwd naar haar verhaal? Lees meer
01.10.2021
Gedichten van de verschrikking
Dit keer schrijft Birgit over de bijzondere foto’s van Chas Gerretsen. De foto’s van Chas Gerretsen zijn sinds begin jaren negentig opgeslagen in het depot van het Nederlands Fotomuseum. Lees meer.
01.09.2021
Bakermat en toekomst van de fotografie
Tijdens haar vakantie deze zomer was Birgit Donker in Frankrijk waarbij ze, min of meer bij toeval, drie plekken bezocht die van groot belang zijn voor de fotografie: Chalon-sur-Saône, Lyon en Arles. Lees meer.
21.07.2021
'Die foto, dat ben ik'
'Wat je in de Eregalerij van de Nederlandse fotografie ziet, ben je zelf', schrijft Birgit deze maand in haar blog. Letterlijk en figuurlijk, want bezoekers herkennen zichzelf of hun familieleden in de werken uit de Eregalerij. Lees meer.
18.06.2021
Meer open dan ooit
Eindelijk, na een sluiting van bijna zes maanden, mochten we de deuren weer openen voor ons publiek. En het voelt alsof we meer open zijn dan ooit. Een van de eerste bezoekers was Koning Willem-Alexander. Lees meer.
14.05.2021
Perspectief op de Collectie
Een nogal bijzondere website wordt ten doop gehouden tijdens het symposium ‘Undisciplining Photography'. Op deze nieuwe website, getiteld ‘Reframing PJU’, presenteert kunstenaar en onderzoeker Andrea Stultiens de resultaten van haar jarenlange onderzoek naar de nalatenschap van Paul Julien (1901-2001). Lees meer.
16.04.2021
Oogsten en reikhalzend popelen
Een jaarverslag is zo’n ritueel waar je als het goed is erg vrolijk van wordt, omdat je eens even op een rij zet wat de oogst is van een jaar lang met zijn allen werken. Wat heerlijk is het dan dat je het net ophaalt en je je weer herinnert dat er in dit rare jaar 2020 toch nog zo veel moois is gebeurd - voor en achter de museumschermen. Lees meer.
22.03.2021
Schatten weggesleept voor de poorten van de schimmelhel
Schatten uit het depot worden net op tijd gered voor de poorten van de schimmelhel. Het Actieteam staat voor een enorme klus om de komende jaren de visuele verhalen uit de Nederlandse fotografie toegankelijker te maken voor iedereen. Lees meer.
22.02.2021
Symbolen van hoop
Deze maand blogt Birgit over de nieuwe aanwinsten die de Collectie nog meer verrijken. Lees meer.
22.01.2021
De lente gaat wel door
Het Nederlands Fotomuseum moet de deuren voorlopig nog gesloten houden, maar onze ramen blijven geopend. Deze maand blogt Birgit over de mogelijkheden die er gelukkig nog zijn ondanks de omstandigheden. Lees meer.
21.12.2020
Lockdown-beelden in lockdown
In deze laatste blog van het jaar blogt Birgit over hoe het Fotomuseum achter de schermen, in alle mogelijke vormen, hard aan het werk is aan het nieuwe jaar. Lees meer.
19.11.2020
Van waarde naar weergaloos
Bibliotheken, bioscopen, theaters, musea - wat hebben we jullie gemist de afgelopen weken! Misschien wel meer dan tijdens de eerste lockdown. Deze maand blogt Birgit over de gevolgen van het verlies van deze waardevolle plekken. Lees meer.
27.10.2020
Dit zijn wij
Het museum waakt over het Nederlands fotografisch erfgoed en het kan ook niet anders dat dit een schatkist is vol met herinneringen. Deze maand blogt Birgit Donker over hoe foto’s uit de collectie leiden naar bijzonder persoonlijke verhalen. Lees meer.
29.09.2020
Investeren in de toekomst, juist nu!
Extra protocollen, geen spontaan museumbezoek, een maximum aantal bezoekers per uur, geen opening met honderden gasten, pijlen, eenrichtingsverkeer... Terwijl het ook voor ons museum wel lijkt alsof niets hetzelfde blijft, zijn er toch nog vaste momenten waarop we kunnen rekenen. Lees meer.
03.09.2020
Werk in uitvoering
De ingrijpende wegwerkzaamheden op de Wilhelminapier dragen bij aan de actualiteit van de tentoonstelling Rotterdam werkt. Duidelijk is te merken: Rotterdam is een werkende stad en dat is het altijd geweest. Lees meer.
04.08.2020
Intussen voor en achter de schermen
Ook al is het inmiddels twee maanden geleden dat we heropenden, het blijft na de gedwongen tijdelijke sluiting een feest te zien dat er weer bezoekers komen - en zelfs iedere week iets meer. Lees meer.
03.07.2020
And now for the good news
Wat is het heerlijk dat we weer eens positief nieuws kunnen melden, dat op geen enkele manier samenhangt met Corona. Gisteren brachten we het fantastische bericht naar buiten dat we samen met het Rijksmuseum de nalatenschap verwerven van Ed van der Elsken. Lees meer.
12.06.2020
Zonder kunstenaars geen kunst
Het Nederlands Fotomuseum wil een baken zijn voor fotografen, zeker nu. Opdrachten zijn weggevallen, tentoonstellingen uitgesteld. Terwijl we niet zonder hen kunnen. Lees meer.
06.05.2020
Vertrouwde vrienden
'Dit werk maakte onze collectiefotograaf Frits Rotgans in 1967, toen Schiphol nog net zo rustig was als het nu weer is. Voor de medewerkers van het Nederlands Fotomuseum heeft de foto extra betekenis.’ Lees meer
06.05.2020
Zij ziet, zij ziet, wat wij niet zien
'Paulien Oltheten ziet wat wij niet zien. Ze is een unieke observator van menselijk gedrag op publieke plaatsen. Zo maakt ze, waar ze ook is, opnames van mensen die in het park oefeningen doen. Soms gaat ze verder dan observeren en intervenieert ze.’ Lees meer
20.04.2020
Vele handen maken licht werk
Nu mensen door Corona gedwongen veel meer thuis zitten dan normaal verandert ook hun tijdsbesteding. Dat hebben wij de afgelopen weken gemerkt aan de toename van het aantal deelnemers aan het crowdsourcingsproject ‘Captions for Cas’. Lees meer
08.04.2020
Fotografen in tijden van Corona - 'De wereld is mijn werkveld'
'De coronacrisis heeft het dagelijks leven een ongekende loer gedraaid. Dat geldt ook voor fotografen - de makers, zonder wie wij niet kunnen. Voor de vier fotografen die op dit moment, of binnenkort een tentoonstelling hebben in ons museum pakken de gevolgen heel verschillend uit.' Lees meer
31.03.2020
Het museum van de toekomst begint nu
'Digitale wegen openen talloze nieuwe mogelijkheden, die nu beproefd worden. De huidige crisis zorgt ervoor dat musea in versneld tempo onderzoeken hoe ze online kunnen doorgaan waar ze fysiek tijdelijk moeten stoppen.' Lees meer
20.03.2020
Cultuur in tijden van corona
'Wat gebeurt er in een museum als een pandemie over de wereld waart? Het is een vraag die tot voor kort in de fantasiewereld leek thuis te horen. Nu is dit onze dagelijkse werkelijkheid.' Lees meer
05.03.2020
Vluchten via de zee
'Weinigen van ons hebben het vluchten zelf meegemaakt. We zijn dus afhankelijk van de beelden van anderen, zoals die van Ad van Denderen. Het is geen gemakkelijk onderwerp om te fotograferen,' Lees meer
08.01.2020
Inclusiviteit, maar hoe?
'Het museumbezoek is overwegend wit en hoog opgeleid. Musea moeten daarom meer inclusief worden, ook diegenen bereiken en betrekken voor wie een museumbezoek niet vanzelfsprekend is.' Lees meer
06.12.2019
Musea zijn allang zo veel meer
'Het einde van het jaar nadert en dan gaat een mens zich van die existentiële vragen stellen. Bijvoorbeeld: Wat is eigenlijk een museum? Een snelle google search levert de volgende.' Lees meer
08.11.2019
Overrompelend menselijk
'Wat maakt iemand tot een goed fotograaf? In de eerste plaats: oog hebben voor het bijzondere. Zien wat anderen niet zien. Wat zich vertaalt in beeld dat je bij de lurven grijpt.' Lees meer
11.10.2019
Een sterk verhaal
'Dit is het verhaal van een tentoonstelling maken in amper dertig weken. Afgelopen voorjaar besloten we nog voor het eind van het jaar een tentoonstelling te realiseren, waarin parels uit onze collectie centraal zouden staan.' Lees meer
24.09.2019
Wat goed dat Ed dit heeft vastgelegd
‘We hebben genoten van de foto’s in het museum. Ik kan géén andere tekst bedenken, dan: Het was grandioos!’ Zo luidt een van de reacties van de bezoekers aan de tentoonstelling ‘Lust for Life. Ed van der Elsken in kleur.’ De expositie is populair: deze week verwelkomden we de 50.000ste bezoeker. Nog nooit trokken we zo veel publiek voor een tentoonstelling met een fotograaf uit de collectie van het museum. Lees meer
16.08.2019
Naakte waarheid
De Facebookpagina van het Nederlands Fotomuseum werd twee weken geleden uit de lucht gehaald na het posten van een foto van Ed van der Elsken. Na veel media aandacht werd de pagina weer online gezet. Opvallend was dat veel mensen zich nu pas leken te realiseren dat Facebook naakt verbiedt. Birgit Donker schrijft over deze gebeurtenis en wat daarop volgde, zoals de aangifte van fotograaf Thijs Heslenfeld tegen Facebook. Lees meer
19.07.2019
Vervlogen beelden
Directeur Birgit Donker bezocht het jaarlijkse Fotofestival Rencontres d'Arles en tipt onder andere het werk van Marjan Teeuwen. Teeuwen bouwt op verschillende plekken in de wereld verwoeste huizen weer op uit brokstukken sloopafval, waarna ze vervolgens weer worden afgebroken. Gelukkig hebben we de foto's nog. Het toont weer eens de kracht van fotografie: als het moment zelf is vervlogen, geeft de foto er nog een reflectie van. Lees meer
21.06.2019
De collectie is ook maar een mens
In de zeven maanden dat Birgit Donker nu werkt bij het Nederlands Fotomuseum wordt haar steeds duidelijker hoeveel verrassingen de rijke collectie in petto heeft. En deze rijke collectie hebben we nog lang niet op orde; we lopen achter bij het registreren en het digitaliseren. Daarom is Donker blij dat minister Van Engelshoven de urgentie inziet en bekend heeft gemaakt dat ze extra subsidie wil uittrekken voor het museum. Lees meer
24.05.2019
Op de bres voor Ed
'Fotograaf van het volle leven' was het royaalste compliment dat Ed van der Elsken van de een-dimensionale Nederlandse kunstofficials kreeg kort na zijn dood. Lange tijd werd zijn werk ondergewaardeerd. Dit gold eens te meer voor zijn kleurenfoto's. Hoe hebben wij als Fotomuseum kunnen bijdragen aan het de herwaardering van het werk van Ed? Birgit Donker vertelt. Lees meer
26.04.2019
Een uit de hand gelopen hobby
'Een uit de hand gelopen hobby.' Dat is hoe een van onze bezoekers het Fotomuseum beschreef. Wij nemen de reacties van onze bezoekers erg serieus. Wat doen we met deze uitgesproken kritiek? Onze directeur Birgit Donker vertelt. Lees meer
29.03.2019
'Zonder beeld ben ik dood'
'Die maakte toch films'? is een veelgehoorde reactie op het nieuws dat het Fotomuseum het archief van Johan van der Keuken in beheer heeft gekregen. Jazeker, Van der Keuken was een van de eersten in Nederland die het verschil tussen film en fotografie bevroeg. Een onderwerp dat uiterst actueel is in het huidige multimediale tijdperk. Waar houdt iets op foto te zijn en wordt het film? Tijd voor een analyse, vindt onze directeur Birgit Donker. Lees meer
28.02.2019
Fotojournalisten verdienen beter
Fotojournalisten spannen zich in om daar te zijn waar het nieuws zich afspeelt, in soms extreem gevaarlijke omstandigheden. Om zo ons, het publiek, te laten zien wat er gebeurt in Nederland en de rest van de wereld. En daar hoort een fatsoenlijke waardering bij – ook financieel. Lees meer
01.02.2019
De eerste opening
De opbouwperiode die voorafgaat aan de opening van een nieuwe tentoonstelling is altijd spannend. Het is het moment waarop lege zalen gevuld worden met nieuwe wanden, vitrines worden geïnstalleerd en foto's worden opgehangen. En deze periode is natuurlijk helemaal spannend als het de allereerste is. Lees meer
04.01.2019
Minder stress, meer Fotomuseum
Eindelijk naar de sportschool gaan en nu echt stoppen met roken; het is weer de tijd van goede voornemens. Het bezoeken van meer musea, waaronder het Nederlands Fotomuseum, was een van de goede voornemens die Birgit Donker had toen ze in 2014 als directeur voor het Mondriaan Fonds werkte. Niet wetende dat zij vijf jaar later aan het hoofd zou staan van dit museum. Lees meer
