27.10.20
Het Nederlands Fotomuseum is van ons allemaal, voor ons allemaal.
Dat merk je overduidelijk op de tentoonstelling Rotterdam Werkt, die veel lokale bezoekers trekt die hun hart ophalen aan de stad vol van hun herinneringen. Zo kwam schipperskind Tiesiena van Deursen, geboren in 1946, met haar kleindochter naar de tentoonstelling en haalde herinneringen op aan de Maashaven van vroeger waar haar vader werkte. En aan diergaarde Blijdorp waar je toen de olifanten nog gewoon mocht voeren.
Schipperskind Tiesiena van Deursen met haar kleindochter.
Sommigen vinden zelfs zichzelf letterlijk terug op een foto. Hennie van Dongen hoorde van vrienden: je hangt in het museum! Ze hadden haar herkend op een foto uit 1970 van Peter Molkenboer. Ze was 16 op de foto, een groepsportret in opdracht van de Nationale Levensverzekering-Bank die ieder jaar alle nieuwe medewerkers liet vastleggen.
Peter Molkenboer, Nieuwe medewerkers, Nationale Levensverzekering Bank, Schiekade, 1970-1971; In opdracht van: Nationale Levensverzekering Bank; uit Archief Historische Collectie Nationale-Nederlanden
Hennie van Dongen werd naar aanleiding van de foto geïnterviewd door Joyce Roodnat in NRC en vertelde over haar gezin, haar echtgenoot, haar kinderen en kleinkinderen. En over dat ze borstkanker kreeg, omdat ze het belangrijk vindt daar open over te zijn „Daarom doet die foto me zoveel’, zei ze. ‘Ik ben 65, ik was opgegeven. En nu kon ik een mailtje aan het museum sturen: die vrouw, dat ben ik. Ik ben nog altijd de Hennie van toen.”
Dat is precies wat we willen: in de harten van mensen komen, verbinden. En hoe kunnen we dat nog treffender doen dan hun eigen geschiedenis, jazelfs henzelf tonen?
Djerba, Tunesië (1968) - Nederlands Fotomuseum / © Ed van der Elsken
De laatste tijd waren er meer mensen die zichzelf of hun familie herkenden op een foto uit onze collectie. Fotograaf Marwan Magroun zag zijn Tunesische grootvader op een foto van Ed van der Elsken gemaakt in 1968 op het schiereiland van Tunesië genaamd Djerba. Ook al op een foto van Ed van der Elsken, in de tentoonstelling Lust for Life, zag een bezoeker zichzelf vorig jaar terug op een foto uit de jaren zeventig, zittend op zijn eerste auto.
Diderik Vijghstraat, Tiel (ca. 1970) - Nederlands Fotomuseum / © Ed van der Elsken
De Rotterdamse Demet herkende zichzelf kort daarna op een foto van Maria Toby, in de tentoonstelling Sterke Verhalen. Toby fotografeerde haar eind jaren zeventig in het Oude Noorden. Het zijn zelfs de enige kinderfoto’s die Demet heeft. ‘Deze aardige blonde vrouw heeft mijn kindertijd vereeuwigd’, zei ze onlangs op bezoek in het museum.
Turkse kinderen, Oude Noorden-Crooswijk, Rotterdam (1977) © Maria Toby
Maria Toby fotografeerde zoals ze zelf zei om het ‘heden vast te leggen voor de toekomst.’ En dat is precies waarom wij die foto’s bewaren. Als erfgoed voor toekomstige generaties. Dat is ook waarom we ze zo graag laten zien aan zo veel mogelijk mensen. In fysieke tentoonstellingen maar ook steeds meer digitaal.
Een bijzonder voorbeeld, ik kan er niet vaak genoeg over schrijven, is Chas Gerretsen die sinds begin dit jaar zijn foto’s uit 1973 van de coup in Chili op Twitter zet. Het leverde hem een grote schare Chileense volgers op, die vaak met emoties gelardeerd commentaar leveren op dit zeldzame beeld van de geschiedenis die in hun land zo’n lelijk litteken achterliet.
Dat is waarom wij waken over die schatkist vol fotografisch erfgoed. En wie weet, zit jij er ook in!
