03.07.2020
Wat is het heerlijk dat we weer eens positief nieuws kunnen melden, dat op geen enkele manier samenhangt met Corona. Gisteren brachten we het fantastische bericht naar buiten dat we samen met het Rijksmuseum de nalatenschap verwerven van Ed van der Elsken.
Beethovenstraat 1967 - Nederlands Fotomuseum / © Ed van der Elsken
Het belang van deze aanwinst is moeilijk te overschatten. Ed van der Elsken (1925-1990) is een van de grootste fotografen die Nederland rijk is. Hij fotografeerde over de hele wereld, vooral mensen, met als drijfveer: ‘Ik bezing het leven. Ingewikkelder ben ik niet. Ik bezing dan ook alles: liefde, moed, schoonheid, maar ook woede, bloed, zweet en tranen.’
Na zijn overlijden in 1990 kreeg het Nederlands Fotomuseum Van der Elskens zwart-wit negatieven in beheer (naar schatting zo’n 100.000) en zijn kleurendia’s (42.000). Net als zijn documentenarchief met brieven, paspoorten en rekeningen. Maar we hadden nog nauwelijks vintage afdrukken. Nu verwerft het Rijksmuseum 7.700 afdrukken en krijgen ook wij een prachtige serie foto’s erbij en bovendien alle 3.000 contactafdrukken. Die laatste, vellen met afdrukken van de zwart-wit negatieven en daarbij handgeschreven aantekeningen, stellen ons in staat zijn werk nog beter te onderzoeken.
links: Contactvel Saint-Germain-des-Prés, Parijs, 1950-1954 - Collectie Nederlands Fotomuseum, Rotterdam / © Ed van der Elsken rechts: Contactvel 'Een liefdesgeschiedenis in Saint Germain des Prés’, Parijs, vóór 1956 - Collectie Nederlands Fotomuseum, Rotterdam / © Ed van der Elsken
Ontwikkelgelatinezilverdrukken op karton/gelatin silver prints on sheet
Het is geweldig dat we deze aanwinst en het onderzoek kunnen doen samen met het Rijksmuseum. Hiermee kunnen we expertise delen en bouwen we verder op een eerder ingezette samenwerking, bijvoorbeeld met betrekking tot de glasnegatieven van natuurfotograaf Richard Tepe (1864-1952), die het Rijksmuseum aan ons in bruikleen heeft gegeven, net als het archief van fotograaf Vincent Mentzel. Op deze manier wordt goed gebruik gemaakt van het gespecialiseerde depot van het Nederlands Fotomuseum, met gunstige omstandigheden voor behoud van fotografisch materiaal. Terwijl het Rijksmuseum zijn collectie verrijkt met fotografie.
De samenwerking tussen de twee musea stopt hier zeker niet. We trekken ook gezamenlijk op bij het samenstellen van de Eregalerij van de Nederlandse Fotografie, die in januari 2021 opent in het Nederlands Fotomuseum. Curator Mattie Boom van het Rijksmuseum zit in de commissie die de selectie maakt voor de Eregalerij. En het Rijksmuseum zal meerdere foto’s bruiklenen voor dit overzicht van 180 jaar fotografie in honderd werken met iconische waarde.
Portret van Karel Appel, 1958-1963 - Collectie Rijksmuseum, Amsterdam / © Ed van der Elsken
Ook de nabestaanden van Ed van der Elsken zagen hoe goed de twee musea op elkaar aansluiten; het Rijksmuseum als schatkamer van kunst en geschiedenis, het Nederlands Fotomuseum als ons fotografisch geheugen. Dat is de reden dat zij de erfenis van Ed van der Elsken bij de twee musea onderbrachten. Zodat we gezamenlijk kunnen zorgen dat het publiek nu en in de toekomst kan genieten van het werk van deze weergaloze mensenfotograaf.
